قطره‌ای که در دریا گم شد/صدا و سیما “اولین راوی”

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از شبکه خبری تهران نیوز: عصر روز پنجشنبه برای لحظاتی تصاویر سران منافقین و صوت یکی از سخنرانی‌های آن‌ها روی آنتن شبکه یک سیما دیده شد، البته مشابه این اتفاق در شبکه قرآن، رادیو پیام و جوان نیز رخ داد.

در این حمله سایبری برای لحظاتی تصویر سرکرده گروهک تروریستی منافقین و مریم رجوی پخش شد، البته پس از آن رسانه‌ها از هک شدن شبکه فاکس نیوز و نمایش تصویر سردار شهید قاسم سلیمانی در آن خبر دادند.

اگرچه خیلی‌ها این اقدام را حداقل کار ممکن برای درس عبرت دادن به منافقان و دشمنان دانسته و خواستار اقدامات به مراتب شدیدتری از سوی جمهوری اسلامی ایران شده‌اند، اما از این موضوعات که بگذریم حمله سایبری به رسانه ملی از چند جهت قابل پرداختن است.

این حمله در حکم زنگ هشداری برای توجه جدی‌تر به موضوع پدافند غیرعامل در حوزه رسانه و ضرورت تاکید بیشتر بر مدیریت رسانه‌ای بحران بود.

با وجود ضرورت پرداختن به همه ابعاد و ارائه توضیحات تکمیلی و تحلیل ماجرا از سوی مسوولان رسانه ملی، اما این حمله سایبری از سویی تلاش دشمن را برای کمرنگ جلوه دادن اخبار مثبت عملکرد دولتمردان و مسوولان در حوزه‌های مختلف نشان داد.

در بخش‌های دیگری نیز می‌توان به تشریح و تحلیل ماجرا پرداخت، برای همین منظور با دکتر محمد امامی کورنده پژوهشگر حوزه جنگ رسانه و سایبری و تحلیلگر رسانه و فرهنگ درباره ابعاد موضوع و ارزیابی آن به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

دانا: حمله سایبری به رسانه ملی چه وجوه تشابه و تمایزی با حملات دیگر داشت؟

امامی: در وهله اول باید پیشتر سابقه حملات سایبری را در خاطرمان داریم، از هک شدن بیلبوردهای تبلیغاتی تا زندان اوین، سایت نطنز و این اواخر نیز جایگاه‌های عرضه سوخت و اخلال در سوخت‌رسانی در کشور.

در موارد پیشین که با حضور و فعالیت عوامل معاند و همراهی عوامل نفوذی آن‌ها در داخل حملاتی رخ داده بود، عوامل خرابکاری دستگیر شدند و وقوع اتفاقاتی از این دست نیز خطر چندانی به همراه نداشت.

اما حمله سایبری رخ داده طی روزهای اخیر از نوعی متفاوت بود، از سوی دیگر در این حمله پخش سازمانی دچار هک شد و نه پخش سیستم اینترنتی، به عبارت بهتر سیستم تحت وب و سرویس‌ها چندان دخیل نبوده بلکه عامل انسانی در آن نقش داشته است.

دانا: سیاست سازمان صدا و سیما به عنوان نخستین راوی حادثه را چطور ارزیابی می‌کنید؟

امامی: این حمله سایبری را از یک بُعد دیگر نیز می‌توان مورد بررسی قرار داد و آن پرداختن به موضوع حادثه در شبکه‌های صدا و سیما در دقایق ابتدایی وقوع آن که این خود اقدام مهم و به‌هنگام در حوزه مدیریت رسانه‌ای بحران توسط مدیران رسانه‌ای قلمداد می‌شود.

پیش‌دستی در اطلاع‌رسانی از سوی رسانه ملی ایران چند ویژگی مهم دارد، نخست آنکه صدا و سیما با اطلاع‌رسانی دقیق و تشریح دلایل ابتدایی و مختلف ماجرا برای افکار عمومی، در روایتی اول به موضوع پرداخت تا قدرت موج‌سواری و مانور ویژه را از رسانه‌های معاند بگیرد.

به این ترتیب رسانه ملی با اغناء افکار عمومی و مخاطبان شرایطی را فراهم کرد که دیگر امکان پرداختن مغرضانه رسانه‌های بیگانه و معاند به موضوع فراهم نشده و آنان نتوانند از این رهگذر به دنبال موج‌سواری رسانه‌ای باشند.

در بُعدی دیگر از موضوع باید به توضیحات معاون فنی سازمان صدا و سیما در این باره اشاره کرد، اگرچه بنده به عنوان کارشناس حوزه مدیریت رسانه معتقدم اهمیت، حساسیت و دربرگیری موضوع می‌طلبید که رئیس سازمان خود راسا در این باره توضیح داده و اطلاع‌رسانی کند.

در بیان دلایل این ادعا معتقدم پرداختن به موضوع از سوی رئیس رسانه ملی نه تنها سرعت اشراف او به حساسیت‌های پخش در صدا و سیما را نشان می‌داد که خود می‌توانست در حکم پیام تهدید و هشداری برای رسانه‌های معاند باشد.

البته توضیحات معاون فنی سازمان نیز توضیحات قوی که نشان‌دهنده قدرت و اشراف مدیریتی باشد، نبود.

دانا: این اتفاق را در حکم زنگ خطری برای پدافند غیرعامل در حوزه رسانه و سایبری نمی‌دانید؟

امامی: در حقیقت یکی از ابعاد اهمیت پرداختن به این موضوع مربوط به ضرورت تقویت پدافند غیرعامل در حوزه رسانه و سایبری است که این اتفاق خود تاکیدی بر توجه بیشتر به این مقوله و هر چه قوی‌تر ظاهر شدن در آن بود.

در حوزه دیگری نیز می‌توان به تحلیل ماجرا پرداخت و آن اینکه ادامه تحقیقات، اطلاع‌رسانی دقیق و اعلام و تشریح همه ابعاد حادثه و عوامل دخیل آن هم با سرعت بیشتر، می‌تواند در افزایش ضریب اعتماد افکار عمومی به رسانه ملی موثر باشد.

از این‌رو به نظر بنده بایستی امروز شاهد توضیحات رئیس سازمان صدا و سیما در قالب اخبار و اطلاعلات کامل‌تر برای تنویر افکار عمومی باشیم، تا دیگر بهانه و دستاویزی دست رسانه‌های وابسته به معاندان و دشمنان باقی نماند.

دانا: بسیاری از حملات سایبری همزمان با وقوع اتفاقاتی مهم در کشور رخ می‌دهند، به نظر شما این حمله نیز از این دست حملات بود؟

امامی: بله، ششمین بُعدی که می‌توان از آن زاویه به تجزیه و تحلیل این حادثه پرداخت، همزمانی آن با اخبار مثبت داخلی مانند سفر رئیس جمهور به استان گیلان، صعود تیم ملی فوتبال ایران به رقابت‌های جام جهانی، پیگیری‌ها برای لغو تحریم‌ها علیه کشورمان در مذاکرات وین و موضوعات دیگری از این دست بود.

اگرچه موضوع هک شدن یکی از شبکه‌های سیما آن هم برای لحظاتی کوتاه تحت‌الشعاع همه این اخبار خوب قرار گرفته است، اما خروجی اخبار نباید صرفا اکتفا به انتشار و انعکاس اخبار مثبت و نادیده گرفتن موضوع حمله سایبری در رسانه‌ها باشد.

در کنار همه ابعادی که در این ماجرا به آن پرداختیم، وقوع چنین اتفاقی ما را هر چه بیشتر به این مهم توجه داد که تقویت سواد شناختی، علمی و رسانه‌ای در مدیران رسانه‌ای چه اندازه دارای اهمیت و ضروری است.

افرادی که در در آنتن پخش زنده شبکه‌های سیما وظیفه‌ای بر عهده دارند، مسوولیت بسیار خطیری بر دوششان قرار گرفته و هر لحظه غفلتشان ممکن است عواقبی به همراه داشته باشد، از این رو تقویت پدافند رسانه‌ای ضرورتی انکارناپذیر است.

دانا: حال فرصت پاسخ گفتن به این سوال است که آیا حمله سایبری یکی از شبکه‌های سیما را می‌توان اقدامی تاثیرگذار خواند؟

امامی: در پاسخ باید گفت خیر، این اقدام دشمنان همچون قطره‌ای بود که نمی‌تواند در دریایی بزرگ تاثیرگذار بوده و دیده شود.

اما این اقدام خرابکارانه در حکم تلنگری بود تا بیش از هر زمان دیگری مراقب قطراتی از این دست باشیم که همواره در حوزه‌های مختلف در حال آماده‌سازی از سوی دشمن هستند.

موضوع دیگری که در این میان نباید از آن غافل شد آنکه این احتمال وجود دارد عوامل داخلی نیز در این موضوع نقش‌آفرین و دخیل بوده‌اند، البته قضاوت نهایی در این باره باید از سوی رئیس و مسوولان سازمان صدا و سیما صورت گیرد.

آنچه مهم است اینکه ارتقاء سطح سواد رسانه‌ای مردم به عنوان مخاطبان رسانه ملی موجب خنثی شدن حملات به مراتب سنگین‌تری از سوی دشمنان خواهد شد، از سویی چهره سرکردگان منافقین و نفرت و خاطرات تلخ و فراموش‌نشدنی آن‌ها همواره در اذهان مردم ما وجود داشته و باقی می‌ماند.

با این وجود باید گفت اقدام به هنگام رسانه ملی در پرداختن به موضوع و هدایت و جهت‌دهی به افکار عمومی به عنوان “اولین روایت” اتفاق خوبی بود که در بستر این ماجرا رخ داد، البته قطعا بیان اخبار تکمیلی، اعلام مواضع و تشریح و تحلیل حادثه از سوی مدیران سازمان نقش تکمیل‌کننده‌ای خواهد داشت.

نباید فراموش کرد که افراد جامعه همچون تشنگانی تشنه برای دریافت اخبار و رویدادها هستند و چه بهتر آنکه رفع تشنگی‌شان با آب گوارایی باشد که از سوی رسانه ملی در اختیار مخاطبان می‌گیرد، نه آنکه اجازه دهیم مخاطب از هر آبی نوشیده و سیراب شود.

انتهای پیام/*