آیا اسکوچیچ برف قطر را خواهد دید؟

هادی شاه‌مرادی
عصر روز گذشته بود که احسان اصولی سخنگوی فدراسیون فوتبال با اعلام نتیجه جلسه مدیران فدراسیون فوتبال در خصوص مساله پیش آمده با موضوع تغییر سرمربی تیم ملی، اظهار داشت که دراگان اسکوچیچ به عنوان سرمربی تیم ملی به کارش ادامه خواهد داد. این تصمیم در حالی از سوی فدراسیون نشین ها گرفته شده که در روزهای اخیر و خصوصا ۲۴ ساعت پیش از اعلام بقای اسکوچیچ، شایعات پیرامون برکناری این مربی به اوج خود رسیده بود.

کمیته فنی؛ نقطه شروع ماجرا
همه چیز از جلسه کمیته فنی فدراسیون شروع شد. جلسه ای که در آن صلاحیت دراگان اسکوچیچ برای فعالیت به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال کشورمان رد شد تا زمینه ساز آغاز یکسری اتفاقات تازه و کمتر دیده شده در فوتبالمان شود. بر اساس خروجی جلسه کمیته فنی در تاریخ دوشنبه ۲۰ تیر که با حضور میرشاد ماجدی سرپرست فدراسیون، حمید استیلی مدیر تیم ملی، نادر عزت اللهی (پدر سعید عزت اللهی)، پرویز مظلومی، ابراهیم قاسم پور، اصغر مدیرروستا و مرتضی محصص برگزار شد، اسکوچیچ گزینه مناسبی برای همراهی تیم ملی در جام جهانی شناخته نشد و درست از همان جا بود که پروژه برکناری این مربی کروات کلید خورد.

جنجال قرارداد ویلموتس
حضور دراگان اسکوچیچ روی نیمکت تیم ملی فوتبال کشورمان در شرایطی رقم خورد که میان این اتفاق و روابط پیش آمده میان فدراسیون با مارک ویلموتس گرهی عمیق خورده بود. ویلموتس که خرداد ۹۸ به عنوان جانشین کارلوس کی روش معرفی شد و از سوی مهدی تاج نوع قراردادش سه ساله با ارزش هر سال ۶۰۰ هزار دلار عنوان گردیده بود، درست پس از شش ماه یعنی در آذر همان سال و در حالی که دو شکست پیاپی مقابل بحرین و عراق، تیم ملی کشورمان را در آستانه حذف در دور پیش مقدماتی جام جهانی قرار داده بود، نقطه پایان همکاری این مربی با فدراسیون اعلام شد.
با جدایی ویلموتس و افشای علنی قراردادش با فدراسیون، جنجالی عجیب به راه افتاد که حتی پای سیاسیون بالاخص نمایندگان مجلس را هم به این موضوع باز کرد. حجم انتقادات از نوع قراردادی که فدراسیون حاضر شده با ویلموتس امضا کند کار را به جایی رساند که مهدی تاج رئیس وقت فدراسیون فوتبال با اعلام اینکه دچار حمله قلبی شده از سمت خود کناره گیری نمود.
شوک خبری فدراسیون؛ اسکوچیچ سرمربی جدید تیم ملی!
با رفتن تاج، حیدر بهاروند به عنوان سرپرست موقت فدراسیون انتخاب شد. در آن مقطع از علی دایی و امیر قلعه نویی به عنوان دو گزینه ایرانی و از جووانی دبیازی، سرمربی مطرح ایتالیایی به عنوان تنها گزینه خارجی مدنظر فدراسیون برای سپردن سکان هدایت تیم ملی نام برده شد.  اما در عین ناباوری این دراگان اسکوچیچ بود که نامش به عنوان سرمربی جدید تیم ملی فوتبال اعلام گردید! خبری که میتوان گفت تقریبا تمام اهالی فوتبال را شوکه کرد. انتخابی که باعث شد از همان ابتدا انتقادات ریز و درشت علیه وی مطرح شود. هر چند پیروزی در دو بازی حساس مقابل بحرین و عراق و راهیابی به مرحله بعدی انتخابی جام جهانی و از آن مهمتر رقم زدن یک صعود بی دردسر به تورنمنت قطر نه تنها مانع ادامه دار شدن انتقادات نگردید، بلکه دو شکست مقابل کره جنوبی و تیم دوم الجزایر بر شدت و دامنه این انتقادات افزود.

لطف کرونا به اسکوچیچ
همانطور که ذکر شد اسکوچیچ در حالی تیم ملی فوتبال ایران را تحویل گرفت که چهار بازی از مرحله برگشت دور دوم انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ باقی مانده بود. در آن برهه که به اصطلاح فوتبالی ها هنوز اسکوچیچ در تیم ملی جا نیفتاده بود، همه‌گیری کرونا کمک زیادی به این مربی کرد. در حالی که تا پیش از شیوع کرونا طوری برنامه ریزی شده بود که قرار بود بازی‌های پایانی مرحله مقدماتی انتخابی جام جهانی در آسیا، طی روزهای چهارم تا دوازدهم فروردین و سپس روزهای دوازدهم تا بیست و دوم خرداد ۱۳۹۹ برگزار شود، اما کنفدراسیون فوتبال آسیا درست دو هفته پیش از شروع این برنامه، یعنی در تاریخ ۱۹ اسفند ۱۳۹۸ به اردیبهشت و سپس به شهریور موکول کرد. در نهایت پس از ۱۴ ماه وقفه این مسابقات به میزبانی متمرکز کشور بحرین انجام شد و تیم ملی ایران توانست با پیروزی در هر چهار مصاف خود راهی دور بعد شود.
اگر بنا را به صلاحیت فنی اسکوچیچ بگذاریم شاید بتوان از همه گیری کرونا به عنوان فرصتی ارزشمند برای رسیدن این مربی به شناخت لازم از تیمش یاد کرد.

اتهام سنگین!
در تمام طول مدت حضور دراگان اسکوچیچ در رأس کادر فنی تیم ملی فارغ از ایراداتی که از سطح دانش فنی وی گرفته شد، اتهاماتی علیه وی مطرح گردید که بیشتر مباحث اخلاقی فوتبال را در بر می‌گیرد. اوج گرفتن اتهاماتی که از رابطه خاص اسکوچیچ به برخی واسطه ها و دلالان فوتبال در انتخاب بازیکنان تیم ملی ادامه همکاری دراگان را زیر تیغ برد. ادعاهایی که وقتی از سوی مربیان و چهره های مطرح عنوان گردید رنگ و بوی جدی تری به خود گرفت. به عنوان مثال جواد نکونام سرمربی فولاد و کاپیتان پیشین تیم ملی ایران، در اردیبهشت سرمربی تیم ملی را به رابطه با «دلالان» متهم کرد.
پیش از این ابراهیم قاسمپور، مربی سابق تیم‌های ملی و باشگاهی ایران به صورت مستقیم از ارتباط دراگان اسکوچیچ با دلالان صحبت کرده و گفته بود: «آقای اسکوچیچ، شما ما را نادان فرض کرده‌اید؟». در کنار این برخی رسانه ها از واژه هایی مثل «پکیج بند» در مقاله ها و یادداشت های خود در وصف سرمربی تیم ملی استفاده کردند. صحبت های محمد مومنی عضو هیات مدیره باشگاه استقلال در تلویزیون در خصوص چرایی پیوستن سعید صادقی به پرسپولیس و کنایه‌اش به بند دعوت تیم ملی در قرارداد برخی بازیکنان نقطه اوج این اتهامات سنگین علیه دراگان اسکوچیچ بود.
هیئت رئیسه اجازه برکناری سرمربی را داشت؟
در وسط طوفان گمانه زنی رسانه ها مبنی بر اینکه از بین علی دایی، جواد نکونام و امیر قلعه نویی کدام گزینه جواب منفی داده و کدام یک احتمالا سرمربی تیم ملی می‌شود، برخی منابع خبری نوشتند هرگونه تصمیم‌، از سوی هیئت رئیسه کنونی فدراسیون فوتبال برای برکناری سرمربی تیم ملی «غیرقانونی» خوهد بود چرا که جلسات هیئت رئیسه این فدراسیون تنها زمانی رسمیت می‌یابد که ۸ عضو در آن حضور داشته باشند. اواخر بهمن سال گذشته بود که هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال، در نامه‌نگاری با فیفا، به حضور حیدر بهاروند و حمیدرضا مهرعلی در این هیئت خاتمه داد. یک ماه بعد یعنی اواخر فروردین امسال بود که شهره موسوی، نایب رئیس فدراسیون فوتبال بازداشت شد و دهم خرداد نیز مهرداد سراجی عضو دیگر هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال با رای اعضای مجمع از سمت خود برکنار گردید تا تعداد اعضای رسمی در هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال به عدد ۷ برسد که با توجه به اساسنامه و آنچه به عنوان شرط برگزاری و به رسمیت شناخته شدن جلسات قید شده یعنی حضور دست‌کم ۸ عضو در جلسه، اخذ هرگونه تصمیم برای برکناری اسکوچیچ غیرقانونی جلوه کند.

دستاورد ناخوشایند
نتیجه چالش بزرگ روزهای اخیر به ابقای دراگان اسکوچیچ ختم شد اما آنچه در بطن این ماجرا رقم خورد پدید آمدن دو دستگی میان بازیکنان تیم ملی بود که هم در فضای مجازی خودش را نشان داد و هم در فضای حقیقی آنها را به دو دسته مخالف یکدیگر تقسیم کرد. از دست رفتن انسجام در بین بازیکنان تیمی که قرار است در آوردگاه قطر به مصاف تیم‌های انگلیس، آمریکا و ولز برود و رویای صعود نیز در سر دارد، دستاوردی خطرناک به‌حساب‌می‌آید.

اسکوچیچ می‌ماند؟
البته نباید با قاطعیت گفت دراگان اسکوچیچ سرمربی تیم ملی کشورمان در جام جهانی خواهد بود. چرا که با توجه به در پیش بودن انتخابات ریاست فدراسیون باید دید آیا رئیس بعدی فدراسیون تمایلی به ادامه همکاری با این مربی خواهد داشت یا خیر. طبیعتا اگر افرادی مانند مهدی تاج به این مسند برسند، برای جبران مافات هم که شده سعی در انتخاب یک سرمربی مطرح خارجی خواهند داشت.